Om tot een Gezond, Schoon en Gelukkig Fryslân te komen is het belangrijk om de materialen die we gebruiken terug te laten komen in de keten, waarbij afval en verspilling een taboe zijn. Circular Materials valt als sector onder te verdelen in drie verschillende onderdelen: 1. Vergroening. 2. Hergebruik. 3. Minder materiaal gebruiken als totaal, met als einddoel duurzaamheid te realiseren in alle sectoren van de economie.
In Fryslân gaat veel aandacht uit naar biobased waardeketens (denk aan teelt en toepassing van biobased materialen in de bouw), hergebruik, en circulaire plastics.
Fryslân kent een organisatorisch voordeel als het gaat om samenwerking/clustervorming vergeleken met andere Nederlandse regio’s.
Verdienen
Bij kengetallen voor het speerpunt circular materials gaat het over bedrijven die actief zijn in biobased bouwmaterialen en kunststoffen (circulaire plastics), aangevuld met bedrijvigheid waar circular materials potentieel kunnen worden ingezet. Het gaat hierbij om een selectie aan bedrijvigheid in de industrie en bouwsector. Dit is een andere selectie van bedrijven dan de indeling zoals die voor circulaire economie wordt gebruikt, waarbij het meer gaat om bedrijvigheid waarbij de kans groot is dat hier sprake is van circulair ondernemerschap. Gelet op het produceren en recyclen van materialen telt het speerpunt ruim 3.000 banen. De bedrijven waar de materialen potentieel toegepast kunnen worden tellen gezamenlijk 18.700 banen. Het speerpunt is goed voor een aandeel van 6,7 procent in de werkgelegenheid, tegenover 6,4 procent landelijk. In de periode 2013-2023 nam het aantal banen bij de potentieel met circulaire materialen werkende bedrijven zowel landelijk als in Fryslân met ruim 29 procent toe. De toegevoegde waarde per baan ligt met € 68.880 lager dan het Friese gemiddelde.
Bijdrage aan brede welvaart
Onderstaande kwalitatieve informatie is grotendeels gebaseerd op de gevoerde interviews.
Bijdrage schone natuur
Het gebruik van biobased materials is een alternatief voor de productie van conventioneel plastic, het gebruik van biobased materials kan bijdragen aan het verminderen van de hoeveelheid micro-plastics die in de natuur belanden. Bovendien draagt het bij aan een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen aan de productiekant: Hennep is bijvoorbeeld een biobased materiaal waarbij de productie minder CO2 uitstoot heeft dan alternatieve (conventionele) materialen. Hout slaat CO2 lang op.
Bij verduurzaming van de bouwsector dient met name gericht te worden op het inzetten van “pre-fabricated building materials”, die ervoor zorgen dat er minder transport nodig is, wat CO2 uitstoot op de bouwplaats reduceert. Daarnaast helpen biobased materials met het op natuurlijke wijze koelen van het huis in de zomer.
Vlas dat geteeld wordt voor de kledingindustrie heeft het voordeel dat er een stuk minder water voor nodig is om het te produceren. Het zou een kans kunnen zijn om de textielindustrie te herintroduceren in Friesland en daarmee het totale waterverbruik in de kledingindustrie te reduceren.
Vernieuwen
Monitoren
Indicatoren die een beeld zouden kunnen schetsen van hoe deze sector ervoor staat zijn: het aantal hectare teelt van biobased materials, het aantal huizen dat wordt gebouwd waarbij duurzame (biobased) materials wordt gebruikt en het totale gewicht van biobased materialen die gebruikt worden in de industrie. Echter, deze indicatoren worden nog niet gemeten. Daarvoor is vervolgonderzoek nodig.
Wet- en regelgeving als voorwaarde
Wet- en regelgeving kan worden beschouwd als een van de grootste obstakels. Veel partijen willen wel inzetten op het gebruik van circular materials, maar komen veelal tot de conclusie dat het te duur is. Zo is ook bijvoorbeeld het hergebruiken van plastic duurder dan het gebruiken van nieuw plastic. Over het algemeen zijn er te veel kosten gebonden aan het gebruik van biobased materialen, wat de markt niet competitief genoeg maakt.
