Aan welke voorwaarden moet Fryslân voldoen om een aantrekkelijke regio te zijn om in te leven, te ondernemen en te leren?
Leven
Wat maakt Fryslân aantrekkelijk om in te leven?
Cultuur
In Fryslân waren er in 2022 1.298 voorstellingen. Er zijn 270.000 bezoeken aan voorstellingen geweest.
Gemiddeld wordt een voorstelling in 2021 net geen 100 keer bezocht. Twee jaar eerder was dit nog ruim 200 bezoeken per voorstelling. Voor Nederland ligt dit respectievelijk op 359 in 2019 en 169 in 2021.
Omgerekend, als we het aantal inwoners afzetten tegenover het aantal bezoeken, zien we dat een inwoner van Fryslân gemiddeld 0,09 voorstelling bezocht in 2021. Twee jaar eerder, dus voor de corona-periode, lag dit op 0,53. Voor Nederland ligt dit respectievelijk op 1,12 in 2019 en 0,24 in 2021. Het gaat hierbij om de professionele podiumkunst en dus niet om de amateurpodiumkunst, die in Fryslân sterk is.
Woonomgeving
Van de inwoners van Fryslân is 87% (zeer) tevreden met hun woonomgeving. Van alle inwoners in Nederland is 84% (zeer) tevreden met hun woonomgeving.
In interviews werd als randvoorwaarde voor de economische speerpunten (maar het geldt breder) aangegeven dat de beschikbaarheid van woningen voor (nieuwe) werknemers van belang kan zijn om als regio aantrekkelijk te zijn. Uit het dashboard koopmarkt Fryslân blijkt dat er sprake kan zijn van een overspannen woningmarkt. De vraag naar sociale huurwoningen blijft toenemen (rapportage vraagdruk Fryslân).
De gemiddelde verkoopprijs van koopwoningen stijgt al jaren, zowel in Fryslân als in Nederland. De gemiddelde verkoopprijs van een woning ligt in Fryslân wel lager dan in Nederland. Waar je in 2023 gemiddeld €323.765 betaalde voor een woning in Fryslân, was dit in Nederland gemiddeld €416.153. De stijgende woningprijs reflecteert de krapte op de woningmarkt. Werkgevers maken zich zorgen over de beschikbaarheid van woningen voor potentiële werknemers.
In Fryslân is de gemiddelde afstand tot voorzieningen groter dan gemiddeld in Nederland. Het aantal voorzieningen binnen een bepaalde omtrek is vaak lager. Hoe dunbevolkter de woonomgeving, hoe minder voorzieningen en hoe groter de afstand tot voorzieningen. In de afgelopen jaren zijn door schaalvergroting en veranderingen in de bevolkingssamenstelling voorzieningen verdwenen in Fryslân. Als een voorziening dreigt te verdwijnen hebben inwoners vaak moeite met het accepteren van dit verlies. Dit kan een (tijdelijk) negatief effect hebben op de leefbaarheid.
Ruimtelijke kwaliteit
Waardering voor het landschap: Inwoners van Fryslân voelen zich erg verbonden met het Friese landschap (cijfer 8,2) en zij waarderen het landschap ook hoog (cijfer 7,6).
Sociale cohesie
Contacten
Van de inwoners van Fryslân heeft 72,1% van de inwoners minstens 1x per week contact met familie, vrienden of buren. Het gemiddelde percentage voor Nederland (71,6%) is vergelijkbaar met Fryslân.
Veiligheid
In Fryslân voelt nog geen 1% zich onveilig in hun eigen buurt. Het Nederlandse percentage ligt op 2%. Daarnaast ligt het aantal geregistreerde misdrijven per 1000 inwoners in Fryslân lager dan gemiddeld in Nederland (Fryslân: 32; Nederland: 46).
Bereikbaarheid zorg
De afstand tot zorginstellingen is in Fryslân structureel groter dan in de rest van het land. In Fryslân moet men gemiddeld 1,6 km reizen om bij een huisarts te komen, in Nederland is dat gemiddeld 1,0 km. Om bij een ziekenhuis te komen moet men in Fryslân gemiddeld 10,4 kilometer reizen (ziekenhuis inclusief buitenpoliklinieken) en 12,8 kilometer (ziekenhuis exclusief buitenpolikliniek) reizen. Voor Nederland is dit respectievelijk 4,8 en 7,1 kilometer.
